Pomiar dostarczanego surowca okrągłego, szczególnie w zakładach o dużym przerobie, to ważny element działalności tartaku. Zdarza się słyszeć narzekania właścicieli tartaków dotyczące uzyskania wiarygodnych danych pomiarów drewna. Z jednej strony chodzi o sprawdzanie rzetelności dostawców surowca, z drugiej zaś o kontrolę pracowników zawyżających przerób. W krajach zachodnich problem ten także narasta, z powodu coraz większych trudności ze znalezieniem pracowników leśnych i tym samym dokonywania pomiarów drewna na miejscu wyrębu.
Niemiecka firma Jörg Elektronik GmbH specjalizuje się w rozwiązywaniu tego typu problemów. Dotyczy to pomiaru, sterowania i optymalizacji w różnych stopniach skomplikowania. Ponieważ systemy Jörg dopasowywane są do potrzeb klienta, dzięki temu uzyskuje on dużą elastyczność działania, przy jednoczesnym dokładnym pomiarze surowca.
Systemy pomiarowe tej bawarskiej firmy przewidziane są do współpracy z liniami kapującymi i sortującymi (najczęściej Jörg Elektronik współpracuje z firmą HOLTEC). Mierzą kłody na wejściu materiału do hali przetarcia i są instalowane w ?wyższych? modelach wozów sortujących RSTW Baljer&Zembrod.
System JORO-Sonic
Jednym z prostszych rozwiązań jest system pomiarowy JORO-Sonic. Wykorzystuje promienie podczerwone oraz ultradźwięki. Pozwala to z dużą dokładnością mierzyć średnicę kłody oraz jej długość i krzywiznę. Bramka pomiarowa połączona jest z komputerem z zainstalowanym specjalistycznym, autorskim, opracowanym przez Jörg Elektronik oprogramowaniem. Komputer na ekranie pokazuje obraz kłody
i podpowiada operatorowi systemu sposób jej podziału. Przewidziana jest także możliwość ustalania priorytetów i przygotowywanie surowca według pilności/ważności zamówień. Wszystkie wyniki pomiarów zapisywane są w systemie komputerowym zgodnie ze standardami wymaganymi w Europie i pozwalają na tworzenie raportów dotyczących każdej kłody, każdego samochodu dostarczającego towar, a także statystyk produkcyjnych. Komputer placu surowca poprzez modem może łączyć się z serwisem producenta, gdzie system może być diagnozowany lub uzupełniany o kolejne ?nakładki? czy nowe wersje oprogramowania. Od kilkunastu lat Jörg Elektronik oferuje ponadto pełne wielopłaszczyznowe rozwiązania pomiarów ?Joro-3D?. Czujniki laserowe skanują materiał (do 400 pomiarów na sekundę), a całość prezentowana jest na monitorze operatora placu surowca. Ciągła rejestracja danych powierzchni materiału pozwala dokładnie mierzyć owalność, zbieżystość, krzywiznę, krawędzie oraz długość. Ze względu na większą dokładność takiego pomiaru wiele firm wymienia systemy pomiarowe starszego typu, na wspomniane rozwiązania 3D.
Dokładność pomiaru we wszystkich systemach gwarantowana jest dodatkowo systemem automatycznej kompensacji zewnętrznych warunków atmosferycznych (wahania ciśnienia, wilgotności i temperatury). Bardzo łatwa jest także kalibracja systemu. Zastosowane systemy pozwalają dokonywać pomiaru bez zatrzymywania kłody, podczas jej przesuwania się na podajniku
z prędkościami nawet do 240 m na minutę.
Ocena jakości drewna z systemem JORO-X
Najnowsze systemy pomiarowe noszą nazwę JORO-X i pozwalają oceniać także jakość drewna, ponieważ wykorzystują dodatkowo promienie rentgenowskie. Rozwiązanie to, integrujące pomiar laserowy
z rentgenowskim w jeden kontener pomiarowy, pozwoliło zoptymalizować cenę całego rozwiązania i znacząco ją obniżyć.
Nowość ? JORO-volume
Całkowitą nowością, zaprezentowaną podczas tegorocznej wystawy LIGNA w Hanowerze, są systemy pomiaru objętości ładunków JORO-volume. System może mierzyć kłody lub materiał sypki (np. zrębki, trociny) znajdujący się na ciężarówce i przyczepach,
o ile długość ładunku nie przekracza 20 metrów. Pomiar odbywa się na zasadzie porównania auta pustego i załadowanego. Transport przejeżdża przez bramkę pomiarową z prędkością do 5 km/h,
a dokładność pomiaru leży poniżej 1,5%. System skanerów laserowych współpracujący z kamerami pozwala w efekcie stworzyć dla każdego ładunku protokół pomiaru zawierający także fotografie ładunku. System jest wodoszczelny, odporny na wibracje i kurz.
Systemy Jörg są w wielu krajach Europy Zachodniej uznawanymi certyfikowanymi systemami pomiarowymi, co oznacza, że dokumenty przedstawione po pomiarze w zakładzie przemysłu drzewnegosą legalną podstawą do wszelkich rozliczeń i rozrachunków z dostawcami. Instalacje pomiarowe Jörg Elektronik można znaleźć u wielu producentów tarcicy, w tym oczywiście także w Polsce.