Wyzwania cywilizacyjne i środowiskowe dla lasu i gospodarki
W dniach 13-14 października w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym im. red. Andrzeja Zalewskiego w Jedlni Letnisku Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa obchodziło jubileusz 65-lecia, świętując je w gronie licznych członków i zaproszonych gości.
Konferencję otworzył prof. Piotr Paschalis-Jakubowicz, przewodniczący Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, witając licznie zgromadzonych uczestników, w tym wielu dyrektorów regionalnych Lasów Państwowych. W swoim przesłaniu do zgromadzonych na obchodach jubileuszu dr inż. Konrad Tomaszewski, dyrektor generalny Lasów Państwowych wspomniał o działaniach PGL LP w zmieniających się warunkach klimatycznych, sygnalizując koncepcję leśnego gospodarstwa węglowego. Kontynuacją zagadnienia związanego z klimatem była prelekcja prof. dr hab. Ewa Ratajczak, dyrektor Instytutu Technologii Drewna w Poznaniu, pt. „Rola sektora leśno-drzewnego w zmieniających się warunkach klimatycznych”, w którym omówiła rolę leśnictwa i drzewnictwa w przeciwdziałaniu zmianom klimatu przez sekwestrację węgla w lasach, a następnie zastosowania drewna w produkcji, zamiast innych materiałów energochłonnych. Po przerwie zostały przedstawione trzy wykłady. Prof. dr hab. Zbigniew W. Kundzewicz z Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu przedstawił referat na temat zmian klimatycznych i działań ograniczających ich negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Mówca zilustrował zaobserwowane ocieplenie klimatu na kilku poziomach skali przestrzennej – od globalnej do punktowej. Wskazał też na wyjątkowość obecnych zmian klimatu, które, w odróżnieniu od dawnych zmian, mają charakter antropogeniczny. Przedstawił projekcje zmian temperatury i opadu w przyszłości.
Nieuchronne ocieplenia klimatu
Nie ulega wątpliwości, że dalsze ocieplenie jest nieuniknione, choć można i trzeba starać się o ograniczenie dalszego wzrostu temperatury globalnej. Potrzebna jest jednak świadomość niepewności nieodłącznie związanej z próbami prognozowania przyszłych warunków klimatycznych. Sektor leśno-drzewny może odgrywać istotną rolę w polityce klimatycznej, dzięki możliwości wiązania dwutlenku węgla z powietrza. Istotna jest także adaptacja lasów do prognozowanych, acz niepewnych, zmian klimatu. Następnie dr Leszek Karski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie omówił prawne uwarunkowania ochrony klimatu, rozważając regulacje międzynarodowe, wynikające z Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmiany Klimatu, prawodawstwo Unii Europejskiej, w tym pakiet energetyczno-klimatyczny, oraz ustawodawstwo polskie. Mówca zwrócił uwagę, że legislacja dotyczy przede wszystkim redukcji emisji gazów cieplarnianych, podczas gdy sekwestracja węgla jest niemal pominięta. Ostatnim wykładowcą był prof. Piotr Paschalis-Jakubowicz, przewodniczący Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa, który omówił rolę SITLiD w działaniach na rzecz ochrony klimatu.
Spalanie bezemisyjne biomasy?
W dyskusji na temat roli sektora leśno-drzewnego w zmieniających się warunkach klimatycznych zwrócono uwagę na interpretację pojęcia „spalanie bezemisyjne” w odniesieniu do biomasy. Szereg pytań dotyczyło zmian klimatycznych i możliwości działań mitygacyjnych i adaptacyjnych. Podniesiono pojęcie „antropocen”, które wskazuje na wielką siłę sprawczą człowieka, porównywalną z siłami natury. Dyskutanci prosili o wyjaśnienie poziomu atmosferycznego stężenia dwutlenku węgla, które przekroczyło 400 ppm (części na milion) wobec 280 ppm w okresie przedprzemysłowym. Zainteresowanie wzbudziła informacja o odczytywaniu charakterystyk dawnych klimatów (do 800 tys. lat wstecz) z odwiertów lodowych z lądolodu Grenlandii i Antarktydy. Komentarze dotyczyły też klasyfikacji opcji redukcji emisji gazów cieplarnianych,z uwzględnieniem potencjału redukcjii związanych kosztów.
Po obiedzie przewodniczący ZG SITLiD, prof. Piotr Paschalis Jakubowicz otworzył uroczystości jubileuszowe. Niezwykle miłe były wystąpienia okolicznościowe gości, po których przewodniczący ZG SITLiD wygłosił referat programowy. Kolejnym uroczystym punktem było wręczenie odznak i wyróżnień.
Piątkowe przedpołudnie wypełniła wycieczka objazdowa, której kluczowym punktem był spacer szlakiem ścieżki edukacyjno-przyrodniczej znajdującej się w Rezerwacie Królewskie Źródła.